Psychologen zijn meestal niet zo dol op cijfertjes. Als zelfstandig psycholoog is het financiële luik is helaas een onoverkomelijk onderdeel van je werk. Je kan er uiteraard voor kiezen om je boekhouding uit te besteden aan een accountant, maar mijn ervaring leert me dat het belangrijk is om zelf een duidelijk zicht te hebben op jouw financiële situatie. Want grip op je financiën, zorgt voor rust in je hoofd.
En daarom is een basiskennis over o.a. sociale bijdragen, belastingen en btw wat mij betreft een must voor alle zelfstandigen. Klinkt saai? Give it a try!
Sociale bijdragen
Iedere zelfstandige moet sociale bijdragen betalen om sociale rechten op te bouwen. Je sociale bijdragen bedragen ongeveer 20% van je winst (eigenlijk van je netto belastbaar inkomen, maar dat is te complex om in deze blog uit te leggen). Als zelfstandige in bijberoep moet je ook sociale bijdragen betalen, maar je bouwt daar helaas geen sociale rechten mee op (‘solidariteitsbijdragen’ noemen ze dat). Ténzij je winst hoger dan een bepaald grensbedrag is (ongeveer €14.660, dit bedrag wordt jaarlijks geïndexeerd) en je sociale bijdragen gelijkgesteld worden aan die van een hoofdberoeper.
Je voorlopige sociale bijdragen worden steeds berekend op je winst van enkele jaren voordien. Wanneer je start als zelfstandige, wordt automatisch de minimumbijdrage aangerekend. Let daarmee op. Je kan best meteen je minimumbijdrage laten aanpassen op basis van een schatting van je netto belastbaar inkomen. Dat zou ons hier te ver leiden, maar in mijn online cursus FLAZP leg ik uit hoe je dat kan doen.
Belastingen
Behalve sociale bijdragen moet je ook belastingen betalen. Als eenmanszaak word je progressief belast via de personenbelasting.
Hoeveel de belastingen bedragen is afhankelijk van je totale inkomen en je burgerlijke staat. Dat kan dus heel erg variëren. Voor een ruwe schatting met een gemiddeld inkomen kan je er van uitgaan dat je ongeveer 30% van je winst aan belastingen zal moeten betalen. Als je daar de sociale bijdragen van 20% bijtelt, houd je dus ongeveer 50% van je winst over. Dit blijft echter een ruwe schatting en is afhankelijk van verschillende factoren.
Hoe hoger je inkomen, hoe zwaarder je wordt belast. Daarom is het financieel voordelig als je slim omspringt met het maken van kosten. Die onkosten kan je dan (gedeeltelijk) van je inkomsten aftrekken, zodat je minder winst overhoudt maar dus ook minder belastingen en sociale bijdragen moet betalen.
BTW
De BTW-regeling voor psychologen is een beetje complex. Voor activiteiten met therapeutische doelstellingen (in de ruime zin), zijn we vrijgesteld van btw. Dat wil zeggen dat je geen (21%) BTW moet aanrekenen aan je cliënten. Het nadeel is dat je dan zelf ook geen BTW kan recupereren van de onkosten die je maakt voor je zaak. Je moet met andere woorden dus wel gewoon BTW betalen, net als particulieren. Je hebt dan ook geen BTW-nummer nodig.
Maar… Ja, er is een maar: andere activiteiten, die geen therapeutische doelstellingen hebben, zijn niet vrijgesteld van BTW. Als je van plan bent ook zulke activiteiten te doen als zelfstandige, moet je je afvragen of je met die niet-vrijgestelde activiteiten meer of minder dan €25.000/jaar zal verdienen. Blijf je onder dat grensbedrag, dan kan je een vrijstellings-regeling voor kleine ondernemingen aanvragen. Je hebt dan wel een actief btw-nummer, maar blijft vrijgesteld van btw. Verdien je meer dan €25.000/jaar met niet-therapeutische activiteiten? Dan word je gemengd btw-plichtig. In mijn online cursus rond het financiële luik leg ik dit allemaal uitgebreid uit.
Boekhouding
Als eenmanszaak mag je een vereenvoudigde boekhouding voeren. Je moet je inkomsten en uitgaven uitrekenen en hiervan bewijsstukken bewaren voor het geval je controle zou krijgen van de fiscus. Je hebt ook een ontvangstbewijsboekje en kasboek nodig voor je inkomsten.
Klinkt eenvoudig, maar in de praktijk is dat iets complexer. Zo moet je van je onkosten het aftrekbare deel berekenen op basis van je beroepsgebruik en de fiscale aftrekbaarheid. Grotere investeringen moet je afschrijven over een aantal jaren.
In mijn uitgebreide cursus leg ik deze complexe materie uit in eenvoudige mensentaal, zodat jij ervoor kan kiezen om je boekhouding zelf te voeren. Of zodat je tenmínste een duidelijk zicht hebt op jouw financiële situatie. Want dat brengt rust in je hoofd en leven.
Zelf maak ik sinds 2022 enthousiast gebruik van de boekhoudsoftware van Accountable. Mijn boekhouding is nog nooit zo efficiënt en eenvoudig geweest! Ik raad Accountable dus zeker aan voor iedereen die zelf zijn boekhouding wil voeren. Je kan het boekhoudprogramma een maand lang gratis uittesten. Maar waarschijnlijk heb je niet zoveel tijd nodig voordat je verkocht bent 😉
(Als je gebruik maakt van mijn verwijslink, ontvang ik zelf een vergoeding wanneer jij een account aanmaakt bij Accountable. Mijn enthousiasme over Accountable blijft echter even oprecht.)
Wil jij graag meer grip op je financiën?
Een duidelijk zicht hebben op hoeveel je nu eigenlijk overhoudt als zelfstandig psycholoog?
Weten welke sociale rechten je hebt?
Je sociale bijdragen en voorafbetalingen optimaliseren?
Eventueel zelf je boekhouding doen aan de hand van enkele handige tabellen?
Ik leer jou graag alles i.v.m. het financiële luik als zelfstandig psycholoog in mijn uitgebreide online cursus.